Bóle kręgosłupa mogą mieć bardzo zróżnicowany obraz zarówno pod względem lokalizacji (ból karku, ból między łopatkami, ból lędźwiowego odcinka kręgosłupa, ból krzyża i inne), nasilenia (ból ostry, podostry, przewlekły) jak i czynników je wywołujących lub nasilających (postawa ciała, długotrwała niekorzystna pozycja, określone, powtarzające się ruchy, niewłaściwie dobrana aktywność fizyczna).
Szczególnie niebezpieczne są konsekwencje zaniedbywania prawidłowej postawy ciała. Na skutek długotrwałego przebywania w niewłaściwej pozycji siedzącej, stojącej a nawet leżącej dochodzi do utrwalenia stereotypu nieprawidłowej postawy. Wyjątkowo niekorzystna jest nieskorygowana pozycja siedząca z zaokrąglonymi plecami oraz głową i barkami wysuniętymi do przodu. Taka pozycja doprowadza do przeciążeń statycznych. Poniżej kilka wskazówek jak poprawić naszą sylwetkę podczas przebywania w pozycji siedzącej aby zminimalizować ryzyko bólu kręgosłupa:
- wysokość krzesła powinna być tak dobrana, aby uda znajdowały się poziomo, kolana były ugięte pod kątem prostym lub nieco większym a stopy oparte były na podłożu.
- blat stołu lub biurka powinien być na takiej wysokości, by w pozycji wyprostowanej można było swobodnie oprzeć na nim przedramiona.
- oparcie krzesła powinno zapewnić możliwość utrzymania lordozy lędźwiowej (wygięcia kręgosłupa w części lędźwiowej do przodu), jeśli jest taka konieczność, można posłużyć się gotowym lub wykonanym z np. ręcznika wałkiem lędźwiowym.
- należy zadbać, aby książka lub inny czytany tekst znajdował się na wprost i co ważne był podparty pod właściwym kątem.
Należy pamiętać, że mimo szczerych chęci nie jesteśmy w stanie aktywnie (za pomocą siły naszych mięśni) utrzymać pozycji skorygowanej. W końcu skupieni na wykonywanych czynnościach zaczynamy przyjmować postawę zgarbioną. Dlatego jeśli jesteśmy zmuszeni do długotrwałego siedzenia, koniecznie róbmy przerwy na tzw. „rozprostowanie kości”.
Równie istotna z punktu widzenia profilaktyki bólów kręgosłupa jest także pozycja ciała w trakcie spoczynku nocnego.
- niewłaściwa poduszka lub jej brak skutkuje nieprawidłowym ustawieniem kręgosłupa szyjnego i w efekcie porannymi bólami karku i/lub głowy. Rozwiązaniem jest zakup poduszki, która we właściwy sposób podeprze głowę zarówno w pozycji leżenia na plecach jak i na boku. Powinna ona być oczywiście dobrana swym rozmiarem do budowy ciała (szerokość barków).
- jeśli pacjent ma w nawyku spać na brzuchu, warto spróbować zmienić to przyzwyczajenie ze względu na niekorzystne ustawienie głowy w maksymalnej rotacji.
- biorąc pod uwagę możliwość wystąpienia dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego, to w zależności od pozycji warto pamiętać o podparciu poduszką ewentualnie wałkiem odpowiedniej okolicy ciała dla wyrównania lordozy lędźwiowej lub utrzymania kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego w osi ciała.
