Nieprawidłowe ustawienie kręgosłupa to nie tylko skolioza. Już zmiany w płaszczyźnie strzałkowej – czyli nieprawidłowe wygięcia kręgosłupa w tej płaszczyźnie, powoduje nieprawidłowe obciążenie zarówno stawów, jak i mięśni. Często zaburza to funkcję poszczególnych tkanek, zarówno mięśni ,więzadeł, powięzi, układu nerwowego, naczyniowego, jak i pracę narządów wewnętrznych.
Przyczyn nieprawidłowego ustawienia kręgosłupa może być wiele m.in. :
- Zaburzenia napięcia posturalnego, co często obserwujemy już w pierwszych miesiącach życia
- Przeciążenia związane z nieprawidłową ergonomią pracy, trybem życia
- Urazy
- Stres
- I inne
Patrząc już na samą etiologię, problem prawidłowego ustawienia kręgosłupa, a tym samym prawidłowej postawy ciała dotyczyć może zarówno dzieci jak i dorosłych.
Często obserwujemy zarówno u dzieci jak i u dorosłych dwa charakterystyczne wzorce nieprawidłowej postawy: GÓRNY ZESPÓŁ SKRZYŻOWANIA i DOLNY ZESPÓL SKRZYŻOWANIA .
ZESPOŁY SKRZYŻOWANIA to procesy kompensacyjne związane z niewłaściwym używaniem czy też bezczynnością mięśni dolnego odcinka kręgosłupa i miednicy. Zespoły te wywołują przeciążenia , zwiększenie napięcia oraz skrócenia niektórych grup mięśniowych a inhibicję i osłabienie innych , co prowadzi do uogólnionych zmian posturalnych nie tylko w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
W GÓRNYM ZESPOLE SKRZYŻOWANIA pojawia się charakterystyczna, zgarbiona postawa z zaokrąglonymi barkami i wysuniętą do przodu głową. Ogranicza to ruchomość klatki piersiowej jak i oddychanie. W konsekwencji mogą rozwijać się dolegliwości bólowe w obrębie głowy, twarzy ( ból rzutowany , pochodzący z punktów spustowych przeciążonych mięśni) , ból odcinka szyjnego i piersiowego kręgosłupa. Dysfunkcje czy ból mogą pojawić się także w obrębie obręczy barkowej czy klatki piersiowej. Inne objawy to m. in.: zaburzenia widzenia, zaburzenia słuchu, ból lub mrowienie w okolicach twarzy, czy kończyn górnych.
W DOLNYM ZESPOLE SKRZYŻOWANIA obserwujemy postawę „zawieszoną” w łuku przednim z osłabionymi mięśniami brzucha i pośladkowymi , a nadmiernie napiętymi mięśniami lędźwiowymi i prostownikiem grzbietu . Objawy hiperaktywności zauważyć możemy również w obrębie mięśni : napinacza powięzi szerokiej , gruszkowatego , czworobocznego lędźwi , kulszowo- goleniowych. Często pojawia się ból, który jest odpowiedzią na proces, w przebiegu którego dochodzi do uszkodzenia tkanek. Ból może pojawić się w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, w obrębie miednicy czy kończyn dolnych. W tych rejonach ciała możemy zauważyć także mrowienie, pieczenie czy zaburzenia temperatury . Objawy te w konsekwencji utrudniają swobodne poruszanie się.
Ból jednak rzadziej pojawia się u dzieci. W tej sytuacji to obserwacja i świadomość rodziców ma ogromne znaczenie. W przypadku dzieci zmiany strukturalne tkanek nie są tak daleko posunięte. Rehabilitacja często staje się także profilaktyką , aby w dorosłym wieku te osoby nie musiały walczyć z bólem i innymi problemami wynikającymi z nieprawidłowej postawy , tym samym nieprawidłowego obciążenia kręgosłupa oraz innych stawów i tkanek.
Niezależnie czy ból się pojawia i utrudnia nam życie czy jeszcze nie, gdy zauważymy nieprawidłowości w naszej postawie warto zasięgnąć oceny naszej postawy u rehabilitanta.
To rehabilitant za pomocą dobrze przeprowadzonego wywiadu i badania, przy użyciu odpowiednich testów potrafi przedstawić nam przyczynę naszego problemu, przedstawić w jaki sposób powinna wyglądać terapia oraz wskazać nam czy i w jaki sposób możemy sami popracować , aby zmniejszyć lub zniwelować nasze dolegliwości.
W sytuacji gdy nieprawidłowemu wzorcowi postawy towarzyszy ból promieniujący z narządów wewnętrznych, konieczna będzie terapia przebiegająca dwutorowo: kontynuacja rehabilitacji oraz wizyta u innego specjalisty, do którego to może nas skierować fizjoterapeuta.
Świadomość i obserwacja naszego ciała , a także postawy i sposobu poruszania się naszych dzieci jest bardzo ważnym elementem naszego życia ,który nam pomaga oraz zapobiega pojawieniu się wielu problemów zdrowotnych .