Funkcjonalnie bark składa się z pięciu stawów:
- stawu ramienno-łopatkowego
- stawu barkowo-obojczykowego
- stawu mostkowo-żebrowo-obojczykowego
- stawu podbarkowego
- stawu żebrowo-łopatkowego
Pierwsze trzy to stawy anatomiczne, kolejne dwa to stawy fizjologiczne. W/w struktury (łącznie z obsługującymi je mięśniami) są od siebie mechanicznie uzależnione co oznacza, że dla prawidłowego funkcjonowania całego kompleksu barkowego każda z nich musi działać prawidłowo.
Analizując potencjalne przyczyny bólu w okolicy barkowej, fizjoterapeuta nie może pominąć przetestowania kręgosłupa szyjnego oraz górnej części kręgosłupa piersiowego.
Każdy pacjent powinien oczekiwać od badającego poświęcenia mu maksimum czasu i uwagi. Nie można diagnozować ograniczając się tylko i wyłącznie do analizy zdjęcia RTG lub na postawie wieku kalendarzowego chorego.
Niestety w praktyce często zdarzają się przypadki, w których pacjent z rozpoznaniem zmian zwyrodnieniowych stawu barkowego, kierowany jest przez lekarza na kolejne serie zabiegów, które nie przynoszą żadnej poprawy. Leczenie jest nieskuteczne ponieważ problem nie był trafnie zdiagnozowany. Rzeczywistym źródłem bólu okazuje się być kręgosłup szyjny a dokładniej rzecz ujmując konflikt dyskowo-korzeniowy, powodujący dolegliwości promieniujące do barku i ramienia.
Poniżej patologie (oczywiście nie wszystkie) mogące powodować ból w okolicach barku:
- dyskopatia kręgosłupa szyjnego
- urazowe zapalenie stawu ramienno-łopatkowego (barkowego)
- zapalenie stawu ramienno-łopatkowego po unieruchomieniu
- zwyrodnienie stawu ramienno-łopatkowego
- zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej
- ostre/przewlekłe zapalenie kaletki podnaramiennej
- uszkodzenie mięśni stożka rotatorów
- uszkodzenie głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia
- uraz/zwyrodnienie stawu barkowo-obojczykowego
- niestabilność stawu ramienno-łopatkowego (barkowego)
Przyczyn powyższych dysfunkcji tak jak i w przypadku innych lokalizacji narządu ruchu jest wiele. Na pierwszym planie wymienić można przeciążenia tkanek oraz urazy związane z uprawianiem sportu, wykonywaną pracą lub czynnościami dnia codziennego. Także odchylenia od prawidłowej postawy ciała np. w tak powszechnie występującym górnym zespole skrzyżowania z zaokrąglonymi plecami oraz głową i barkami wysuniętymi do przodu są ważnym czynnikiem sprawczym.
Rehabilitacja barku ma na celu zmniejszenie lub zniesienie bólu oraz przywrócenie jego funkcji. Głównym zadaniem kompleksu barkowego jest takie ustawienie ręki w przestrzeni aby można było wykonywać wszystkie codzienne czynności. Fizjoterapeuta wykorzystując m.in. terapię manualną, trening kontroli nerwowo-mięśniowej oraz ćwiczenia oporowe skutecznie przywróci prawidłową ruchomość, siłę mięśniową oraz stabilność barku.
