Ze względu na przyczynę powstania kręgozmyki dzielimy na:
- dysplastyczny – jego przyczyną jest nieprawidłowe wykształcenie przejścia lędźwiowo-krzyżowego, występuje u dzieci i młodzieży,
- węzinowy – najczęściej występujący typ, może osiągać duże rozmiary,
- urazowy – jak sama nazwa wskazuje powstaje po urazie, w czasie którego dochodzi do złamania łuku kręgu,
- degeneracyjny – charakterystyczny dla osób starszych bo związany ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa (krążki międzykręgowe, stawy międzykręgowe),
- patologiczny – którego przyczyną jest ogólnoustrojowa lub miejscowa patologia
Inny podział uwzględnia wielkość przemieszczenia kręgu i wyrażony jest w stopniach:
- stopień I – <25%
- stopień II – 25-50%
- stopień III – 50-75%
- stopień IV – >75%
Zdarza się, że kręgozmyk jest bezobjawowy a o jego obecności chory dowiaduje się przy okazji wykonanego zdjęcia RTG.
Charakterystycznymi objawami są bóle lędźwi i okolicy krzyżowej, które mogą promieniować do kończyn dolnych. Dolegliwości bólowe związane są z niestabilnością segmentu ruchowego kręgosłupa oraz uciskiem struktur nerwowych. Oprócz bólu mogą pojawić się zaburzenia neurologiczne w postaci osłabienia siły mięśniowej, zaników mięśniowych, zaburzeń czucia, osłabienia odruchów ścięgnistych w kończynach dolnych.
Rehabilitacja kręgozmyku przy braku objawów neurologicznych polega na reedukacji posturalnej. Fizjoterapeuta wykorzystuje techniki wyrównujące dysbalans w napięciu mięśni dolnego odcinka kręgosłupa oraz miednicy a także wprowadza trening wzmacniający głębokie stabilizatory tułowia. Oczywiście w proces rehabilitacji zaangażowany jest również pacjent, którego zadaniem jest samodzielne wykonywanie zleconych przez fizjoterapeutę ćwiczeń.
Jeśli systematycznie prowadzona rehabilitacja nie przynosi pożądanych rezultatów lub u chorego występują objawy neurologiczne, ewentualnie obserwujemy progresję stopnia przemieszczenia górnego kręgu, należy rozważyć leczenie operacyjne.